YABANCI BOŞANMA KARARLARININ TÜRKİYE’DE TANINMASI

Boşanmanın söz konusu olabilmesi için elbette öncelikle geçerli bir evliliğin bulunması gereklidir. Derdest yani devam eden bir boşanma davasında boşanma ile sona ermesi talep edilen evliliğin aslında geçersiz olduğu ileri sürülebilir. Bu durumda mahkeme öncelikle taraflar arasında geçerli bir evlilik bulunup bulunmadığını tespit etmek durumunda kalır. Bu bağlamda geçerli bir evliliğin bulunup bulunmadığı ile ilgili olarak bir ön sorun şeklinde ortaya çıkabilecek kanunlar ihtilafı meseleleri MÖHUK m. 13’teki kanunlar ihtilafı kurallarının uygulanması suretiyle giderilecektir. Yabancı ülkede boşanmış olan Türk vatandaşı veya yabancı ülke vatandaşlarının Türkiye’de boşanmaya ilişkin tahsis edecekleri işlemlerde iyi bir İstanbul boşanma avukatı ve İstanbul uluslararası avukat araştırması yapmaları isabetli olacaktır.

Boşanmaya uygulanan hukukun yetkisi;

• Boşanmanın mümkün olup olmadığı
• Boşanma ve ayrılık sebepleri
• Boşanma koşulları ve bu sebeple koşulların niteliği
• Boşanma ve ayrılık davası açma süreleri
• Ayrılık kararının süresi ve hükümleri
• Boşanma kararının hüküm ve sonuçları
• Boşanmadan kaynaklanan maddi ve manevi tazminat talepleri
• Boşanmanın eşlerin soyadı üzerindeki etkileri
• Boşanmanın eşler tarafından karşılıklı yapılan ölüme bağlı tasarruflara etkisi
• Boşanmış eşler arasındaki nafaka talepleri
• Boşanmada velayete ilişkin meseleler bakımından geçerlidir.

Yabancı Ülkede Boşanmış Vatandaşların Boşanma Sonrası Nafaka Taleplerinin Çözümü

Nafaka konusunda Türkiye’nin taraf olduğu 1973 tarihli Nafaka Yükümlülüğüne Uygulanacak Hukuka İlişkin La Haye Sözleşmesi MÖHUK hükümlerine nazaran öncelik taşımaktadır. Bununla birlikte Sözleşmenin 8. maddesinde, boşanmış eşler arasındaki nafaka taleplerinin Sözleşme’deki genel bağlama kuralının kapsamı dışında tutularak, boşanmaya uygulanan hukuka tabi kılınmış olması, MÖHUK m.14/2 hükmüyle paralellik arz etmektedir.

Yabancı Ülkede Boşanmış Vatandaşlar

Velayet konusunda ise Türk hukukunda 01.02.2017 tarihinde yürürlüğe giren 1996 tarihli Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair La Haye Sözleşmesi’nin velayet meseleleri bakımından akit devlet mahkemelerinin yetkisi ve uygulanacak hukuk konusunda getirdiği düzenlemeler MÖHUK hükümlerine nazaran önceliğe sahiptir. Bu nedenle MÖHUK m. 14/2 hükmünün velayet konularında uygulanması, 1996 tarihli La Haye Sözleşmesi’nin uygulama alanı dışında kalan hallerde mümkündür.

Yabancı Ülkede Boşanmış Vatandaşların Boşanma ve Ayrılık Esnasındaki Geçici Tedbir Talepleri

Boşanma ve ayrılık davaları esnasında söz konusu olabilecek her türlü geçici tedbir talebi ise Türk hukukuna tabi kılınmak suretiyle geçici tedbirlerin mahiyetine uygun bir düzenleme yapılmıştır.

Boşanmanın Yabancı Eşler Tarafından Karşılıklı Yapılan Ölüme Bağlı Tasarruflarla Gerçekleşmesi   

Evliliğin İleriye dönük olarak sona ermesine yol açan ölüm, gaiplik, ölüm ilanı gibi sebepler bakımından da MÖHUK m. 14 hükmünün uygulanacağı ifade edilmiştir. Buna karşılık evliliğin evlenme ehliyet ve şartlarına aykırılık nedeniyle hükümsüz kalarak sona ermesinde boşanmaya uygulanan hukuk değil evlenme ehliyet ve şartlarına uygulanan hukuk yetkilidir.

Yabancı Ülkede Boşanmış Vatandaşların Boşanmalarının Şeklinin Türkiye’de Tanınması

Türk hukukunda boşanma yalnızca mahkeme kararıyla kurulan bir hukuki işlemdir. Bu sebeple MÖHUK’ta boşanmanın şekline uygulanacak hukuk konusunda özel bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Buna karşılık mahkeme dışında hukuki işlem yoluyla boşanmanın mümkün olduğu bir ülkede hukuki işlemle gerçekleşen boşanma işleminin şeklen geçerli olup olmadığı Türk mahkemeleri önünde tartışma konusu olabilmektedir. Bu durumda MÖHUK m. 7’ de yer alan genel şekil kuralının uygulanması yoluyla çözüme gidilmelidir.